Kecurian Identiti

Fikirkan senario ini: Anda yang sedang berada di luar negara telah menerima satu panggilan telefon daripada seseorang yang mengaku dia adalah pegawai daripada bank anda. Kononnya pihak bank hendak menaikkan had kredit ke atas kad kredit anda. Dia meminta nombor kad kredit anda. Anda mula terfikir, jika benar dia pegawai bank itu, tentulah pihak bank sudah mempunyai semua butiran yang mereka perlukan. Jika anda benar-benar memberikan dia butiran itu, anda mungkin menjadi salah seorang mangsa kecurian identiti. Kecurian sebegini boleh mengakibatkan bermacam masalah seperti anda lewat membayar ansuran pinjaman kereta yang anda tidak pernah pun memohon, atau diminta membayar bil kad kredit yang anda tidak pernah buat.

Mana-mana dokumen yang memerlukan maklumat peribadi dan kewangan seperti nama, alamat, nombor KP, tarikh lahir, akaun bank, butiran kad kredit atau data pengenalan diri yang lain, semuanya boleh dicuri. Pencuri ini membuka barisan kredit baru, mengakses akaun bank dan malah memohon dokumen rasmi seperti lesen memandu atau pasport  – semuanya dengan menggunakan nama anda.

Urusan penipuan yang lazim berlaku ialah permohonan untuk kad pengenalan, kad kredit, pinjaman bank, pembelian telefon bimbit dan kenderaan serta jual-beli tanah.

Masalah utama ialah salinan foto dokumen seperti kad pengenalan sukar untuk disahkan keasliannya. Lagipun gambar dalam salinan foto KP agak kurang jelas. Dengan kerjasama sindiket luar, malah ada juga orang dalam, penipu boleh menggunakan KP anda untuk meminjam wang atau membeli kenderaan.  

Cara identiti dicuri

Penggeledah tong sampah: Dengan menggeledah tong sampah sebarang dokumen yang mengandungi maklumat peribadi seperti nama, alamat, atau nombor kad kredit atau akaun bank boleh diguna untuk mencuri identiti. Identiti boleh dibina seperti teka silangkata. Keratan ATM mungkin tidak mengandungi maklumat peribadi seperti nama dan alamat tetapi yang

pencuri perlu lakukan ialah mengambil bil-bil lain dari dalam tong sampah dan menyatukan semua maklumat yang ada.

Penggeledah peti surat: Apabila bank komersial memperbaharui kad kredit melalui pos, kadang-kadang ia dilarikan terlebih dahulu sebelum tiba ke tangan tuannya. Pencuri meletakkan tandatangannya di belakang kad tersebut. Disebabkan ada tempoh berselang di antara masa ia dicuri dengan masa pemegang kad menyedari akan kehilangannya, banyak perkara buruk telah berlaku. Ada juga pencuri yang memohon pertukaran alamat selepas mencuri surat mangsa.

Memancing maklumat. Jika anda menerima surat, mesej SMS, panggilan telefon atau emel dari pihak yang mendakwa wakil bank atau syarikat utiliti – waspadalah. Mereka membuat surat atau emel yang hampir sama seperti surat atau emel rasmi. Bunyinya sangat serius atau menarik daripada sudut pemasaran, menyatakan kononnya anda telah memenangi sesuatu dan untuk mengesahkan maklumat itu, mereka memerlukan nombor kad pengenalan anda ataupun tarikh lahir anda.

Ragut. Bila beg diragut atau dompet dicuri, pencuri mendapat dokumen mangsa secara langsung. Sindiket boleh mengupah seseorang untuk menyamar sebagai diri mangsa dan melakukan urusan yang berkaitan dengan bank.

Penipuan dalam talian menggunakan emel, laman web, chat room atau papan mesej. Penipuan secara phishing dan pharming mengggunakan emel dan laman web tiruan untuk memperdaya penerima supaya memberikan maklumat peribadi seperti data kad kredit dan kata laluan.

Phishing sering dilakukan dengan menghantar emel secara pukal dari syarikat atau institusi kewangan yang nampaknya macam sah dan anda biasa lihat. Emel itu selalunya cuba mendapatkan tindak balas emosi terhadap sesuatu krisis. Lazimnya mereka meminta maklumat sensitif, kadangkala mengarahkan si penerima pergi ke laman web palsu. Laman web itu, seperti juga emel, nampak macam sah dan adakalanya, URL telah disembunyikan supaya alamat web itu kelihatan seperti yang sebenar. Disebabkan emel dan laman webnya nampak seperti sah, pencuri  berharap sekurang-kurangnya sebahagian daripada penerima boleh diperdaya supaya menyerahkan data mereka.

Laman cermin ini yang mengandungi logo dan visual yang serupa serta alamat URL yang sama dengan syarikat sebenar, boleh dibuat dan dihoskan oleh sesiapa sahaja di dunia ini. Bila pelanggan yang tidak menyedari apa-apa memasukkan pengenalan log masuk dan nombor PIN, maklumat akan dikumpulkan. Bagaimanapun, institusi kewangan telah mengambil langkah keselamatan seperti menghantar PIN tambahan ke telefon anda atau menghendaki anda memasukkan nombor tambahan sebagai ciri keselamatan tambahan.

Pencuri juga menggunakan virus yang memantau aktiviti Internet anda. Ia bertindak bila anda melayari laman tertentu dengan mengalihkan anda ke laman web tiruan atau memerangkap ketukan kekunci anda. Tanpa perlindungan virus, anda mungkin tidak tahu kod jahat yang sedang menghuni dalam pemacu keras anda.

Adakah anda seorang mangsa?

Jika anda kehilangan dokumen berkaitan perbankan, laporkan hal itu pada pengeluar. Sebagai contoh, jika anda membuat laporan polis pada hari ini dan kemudian anda mendapati bahawa satu permohonan pinjaman telah dibuat di atas nama anda kira-kira pada masa yang sama, liabiliti anda adalah terhad. Anda lebih terlindung dan boleh membuktikan bahawa ia bukan salah anda.

Jika anda kehilangan kad pengenalan, cepat laporkannya pada polis dan simpan laporan itu selama mana yang boleh kerana anda tidak tahu bila anda perlu menggunakannya sebagai bukti.

Jika anda menerima penyata kad kredit bulanan dan mendapati bahawa terdapat urusniaga palsu, segera berjumpa pihak bank. Secara tipikal, anda tidak bertanggungjawab mulai saat anda melaporkan kehilangan itu. Bagaimanapun, sebelum sebarang laporan dibuat, liabiliti biasanya terletak di bahu pemegang kad. Ini adalah untuk mengelakkan pakatan sulit atau urusniaga palsu yang dilakukan oleh pemegang kad sebenar.        

CARA MENGELAK KECURIAN IDENTITI

DI LUAR TALIAN

Lupuskan dokumen anda dengan cermat

Pastikan dokumen penting yang mengandungi maklumat sensitif seperti nombor kad pengenalan dan kad kredit, alamat dan nombor telefon bimbit disiat halus sebelum dilupus. Jika anda telah membatalkan kad kredit, jangan hanya dipotong dua – musnahkan juga cipnya untuk mengelakkan penggunaan tanpa izin.

Jangan mudah memberi maklumat menerusi panggilan telefon

Jika mereka mengatakan ia adalah sebahagian daripada panggilan mesra pengguna, berhati-hatilah. Jika anda berasa tidak selesa, anda boleh minta untuk hadir sendiri di bank. Bagaimanapun, jika anda melaporkan kehilangan atau meminta kenaikan barisan kredit yang kekal, mereka mungkin menelefon dan meminta nombor kad pengenalan dan tarikh lahir untuk pengesahan selanjutnya. Kecuali anda sendiri yang membuat panggilan itu, bank tidak akan meminta bentuk pengesahan yang lain, seperti nama ibu anda sebelum berkahwin. 

Periksa penyata anda

Simpan resit urusniaga supaya anda boleh selaraskannya dengan apa yang terdapat pada penyata bagi memastikan tiada urusniaga palsu yang berlaku.

Pantau kad kredit anda

Bila membuat pembayaran, lihat ke mana kad anda dibawa, terutama di restoran. Yang paling baik ialah anda pergi sendiri ke kaunter juruwang dan membuat pembayaran itu.

Di mana yang mungkin, minta salinan yang pihak saudagar tidak perlukan. Bila anda daftar masuk ke hotel, salinan awal akan dicetak. Salinan ini akan memaklumkan pihak hotel had yang mereka boleh caj anda. Selepas salinan kedua dan terakhir dicetak ketika anda daftar keluar, mintalah salinan awal itu daripada mereka supaya anda boleh musnahkannya dengan cermat. 

Lakukan Semakan Kredit Secara Berkala

Semak status kredit anda secara berkala untuk memastikan semua pinjaman memang hak anda yang sah seperti yang anda sedia maklum. Bawa MyKad ke Ibu Pejabat Bank Negara di Kuala Lumpur di mana anda boleh mendapatkan laporan kredit anda secara percuma. Bagaimanapun, laporan kredit anda hanya boleh diperolehi sekali dalam setiap 12 bulan. Untuk maklumat lanjut sila layari http://creditbureau.bnm.gov.my/. Individu juga boleh membuat semakan percuma dengan agensi rujukan kredit CTOS Sdn Bhd. Untuk maklumat mengenai prosiding kebankrapan, dakwaan dan saman, perisytiharan jualan, penggulungan syarikat, penggulungan Pengarah atau petisyen syarikat, maklumat syarikat dan perniagaan dari Suruhanjaya Syarikat Malaysia dan maklumat daripada carian dengan Jabatan Pendaftaran Negara, isikan borang (disediakan di  http://www.ctos.com.my) dan disahkan oleh pesuruhjaya sumpah, serta bawa ia bersama-sama dengan MyKad ke pejabat CTOS.

Awasi mel anda

Sentiasa pastikan bahawa mel seperti penyata perbankan dan kad kredit tiba dengan selamat ke tangan anda. Jika tidak, hubungi pihak berkenaan dengan segera. Ambil sendiri dokumen penting seperti kad dan buku cek baru daripada bank. Jika anda tahu anda terpaksa keluar  rumah buat beberapa lama, dapatkan seseorang untuk membantu anda memperolehi mel itu semasa ketiadaan anda, atau minta pihak pejabat pos untuk menahannya bagi pihak anda dengan cara menulis kepada jabatan perkhidmatan pelanggan Pos Malaysia. Untuk maklumat lanjut telefon 1-300-300-300.

Jaga dokumen anda

Jangan biarkan barangan berharga tanpa pengawasan, terutama dalam kereta. Jika anda membuat salinan foto ke atas kad pengenalan untuk disertakan dengan sebarang permohonan, pastikan semua salinan yang dibuat itu diperhitungkan. Buat dua palang serong selari dan nyatakan ia adalah untuk kegunaan bank sahaja.

DALAM TALIAN

Padam cache anda bila melakukan e-perbankan

Pencuri tidak dapat mengesan laman web mana yang anda telah tuju dan merasa sukar untuk memautkannya dengan laman serupa ciptaan mereka sendiri yang palsu.

Kerap lakukan pembersihan antivirus

Pasang dan kemaskini secara tetap program dan perisian antivirus. Perisian popular seperti   Symantec, McAfee, TrendMicro atau Internet Security akan melindungi komputer anda. Pasang perlindungan firewall, perisian antivirus dan penapis antispam yang bagus. Program dengan kemampuan antivirus dan antispyware boleh mengesan dan menghapuskan ancaman jenayah yang mungkin bersembunyi di mesin anda.

Jangan buka emel dari sumber yang tidak dikenali

Sebaik sahaja anda membuka, pennyangak boleh memasukkan perisian jahat tertentu yang akan menyalin maklumat dari komputer anda.

Periksa keselamatan berkali-kali bila melakukan pembelian menggunakan kad kredit

Berhati-hati bila membuat pembelian menerusi telefon atau internet, terutama bila anda diminta memberikan pengesahan nilai atau kod kad tiga digit (CVV atau CVC) yang dicetak di belakang kad kredit anda. Jika anda membuat bayaran menerusi sistem Visa dan MasterCard yang sah, mereka mempunyai gerbang keselamatan tambahan, yang akan dienkripkan. Bila anda memasukkan kod CVV untuk pengesahan, ini memang selamat kerana saudagar itu sendiri tidak mempunyai akses ke atas nombor CVV anda dan ia tidak akan muncul dalam rekod mereka.

Jangan beri data menerusi telefon kerana talian itu tidak dienkrip. Lakukan urusniaga hanya menerusi laman web yang selamat. Jika tidak, tiada perlindungan sebenar dan pihak penipu boleh mengalahgunakan maklumat itu.

Jika anda mempunyai banyak kad kredit, gunakan kad dengan had kredit paling kecil untuk mengelakkan kehilangan jumlah wang yang besar sekiranya penipuan berlaku.

Jangan lakukan urusniaga kewangan menerusi wi-fi

Jika anda mengakses laman web perbankan, pastikan anda melakukannya dengan sambungan yang selamat. Jangan melakukannya di kafe dan restoran yang menawarkan sambungan internet wayarles percuma. Ini sangat berbahaya kerana terlalu banyak pencurian menerusi internet yang dilakukan oleh pihak luar. Bila anda memasukkan maklumat, mereka boleh merakam ketukan kekunci anda menerusi sambungan wayarles. Maklumat ini boleh diguna setelah anda log keluar.

Jangan guna nombor maklumat peribadi sebagai kata laluan

Jangan gunakan nombor seperti nombor KP, tarikh lahir, atau nombor lesen memandu yang mudah dikesan oleh pencuri ketika anda membuat kata laluan untuk laman web e-perbankan. Bila dompet anda diragut, peragut boleh mencuba salah satu nombor itu untuk membentuk kata laluan bagi memecah masuk. Cipta nombor anda sendiri, atau guna nombor yang tidak ada dalam dompet anda.

Simpan maklumat peribadi dan kewangan yang sensitif dalam fail dan direktori dilindungi kata laluan; gunakan kata laluan yang kukuh dan tidak ketara.

Simpan nombor telefon yang penting dengan selamat

Nombor telefon adalah penting termasuk nombor yang berkaitan dengan dokumen peribadi. Talian khidmat pelanggan kad kredit dan pengeluar ATM  harus disimpan di tempat yang selamat bagi memudahkan anda mencarinya. Selain menyimpan nombor-nombor ini dalam telefon bimbit, anda boleh juga membuat salinan pendua yang dicetak pada kad kredit anda. Pastikan semua salinan itu disimpan dengan selamat. 

Hati-hati dengan apa yang anda hantar dalam emel dan telefon bimbit

Kecuali anda benar-benar pasti laman web itu sah dan selamat, jangan berikan nombor Kad Pengenalan anda melalui laman web. Juga, jangan hantarkannya melalui emel atau SMS.